Cuba roept bij iedereen, ongeacht of je dit fantastische land bezocht heb of niet, een beeld op van rum, sigaren en Amerikaanse oldtimers. Maar met het opheffen van het embargo van de VS tegen Cuba, groeit de angst dat de Amerikaanse oldtimers zich al snel uit dit beeld zullen onttrekken. De mooiste zullen worden opgekocht en geëxporteerd. De mooie oldtimers die een belangrijk onderdeel vormen van het hedendaagse straatbeeld in Cuba. Zeker in de grotere steden in het westen van het land, zoals Havana. De vraag is echter of de auto’s daadwerkelijk zoveel op zullen brengen buiten Cuba en of het dus voor Cubanen interessant is om afstand te doen van hun trotse (en soms enige) bezit.
Oldtimers in originele staat
Voor Cubanen is het vrijwel onmogelijk om auto onderdelen te kopen voor hun mooiste bezit. En dat is, op een paar uitzonderingen na, duidelijk te zien aan de vele Amerikaanse oldtimers die je vooral in Havana en omstreken ziet rijden. Gaat er iets kapot? Dan zorg je dat het weer werkt zoals het zou moeten werken. Of het er dan ook zo uit ziet zoals het er uit zou moeten zien? Dat is van ondergeschikt belang. En terecht. Maar dat zorgt er voor dat de reparaties voornamelijk ‘functioneel’ worden uitgevoerd. Hierdoor zie je bijvoorbeeld niet zelden een auto met een of meerdere deurklinken om de deuren te openen, in plaats van de originele deurgrepen. En dan hebben we het alleen nog maar over de duidelijk zichtbare reparaties. Hele onderstellen en motorblokken worden vervangen of aangepast. Onderdelen van treinen en trucks worden aangepast en gebruikt om de auto rijdende te houden. Niet altijd aan de buitenkant zichtbaar, maar dat maakt het niet minder waar. En dat is ook niet zo gek. De meeste van deze Amerikaanse oldtimers stammen uit de jaren ’40 en ’50. En sinds het Amerikaanse embargo (1962) is het nauwelijks mogelijk om onderdelen te krijgen voor je mooie klassieker. Waardevolle oldtimers buiten Cuba zijn altijd in originele staat. Hoe origineler, hoe beter. En in dat geval zal het lastig worden om in Cuba een goede, originele, Amerikaanse klassieker te vinden. Dat maakt de waarde en daarmee de aantrekkelijkheid van de Amerikaanse oldtimers in Cuba een stuk lager. Jammer voor de Cubanen, goed voor de mensen die het huidige (straat)beeld van Cuba graag in stand zouden willen houden.
De oldtimers zorgen voor inkomen
De zo geliefde en graag geziene oldtimers, voornamelijk de Amerikaanse, zijn een belangrijke inkomstenbron voor menig Cubaan. Niet alleen direct, maar ook indirect.
Allereerst worden de mooiste oldtimers ingezet om toeristen rond te rijden door de steden of zelfs hele eilandtours mee te maken. En dat mag wat kosten. Want zoals al eerder gezegd, hoe mooier de auto, hoe duurder de rit! Maar ook de wat minder mooie oldtimers worden door de Cubanen ingezet als taxi. En daar verdienen zij ten opzichte van de gemiddelde Cubaan bovengemiddeld mee. En dan ook nog in de juiste valuta, de CUC. En de CUC wordt door elke Cubaan begeerd. Werken met en voor toeristen is dan ook het streven van elke Cubaan. Als zij hun mooie klassieker zouden verkopen, dan stoppen deze inkomsten en wordt het een stuk moeilijker om aan het toeristengeld te komen. Een keuze tussen op korte termijn wat meer geld of een redelijk constante inkomstenbron.
Naast dat de oldtimers voor individuele eigenaren geld oplevert, leveren zij indirect ook geld op voor andere Cubanen. De oldtimers zijn namelijk onderdeel van het beeld dat veel mensen hebben van Cuba. Het beeld dat zorgt voor de aantrekkingskracht van het land en daarmee het groeiende toerisme. Als er vanaf vandaag alleen nog maar nieuwe auto’s zouden rondrijden in Cuba, dan zou het zo maar eens kunnen zijn dat Cuba een deel van haar charme verliest. En dat kost de Cubanen geld.
Trots van Cubanen
Naast dat de mooie oldtimers direct en indirect geld opleveren voor de Cubanen, zijn deze zelfde Cubanen ook bijzonder trots op de oldtimers die rondrijden. Niet alleen als ze er zelf een bezitten, maar ook het bezit van een ander. En elke Cubaan droomt er van ooit zelf zo’n mooie klassieker te bezitten, of tenminste te mogen gebruiken bij hun bruiloft of andere bijzondere gelegenheden. Het is niet alleen voor toeristen, maar ook voor hen onderdeel van hun cultuur.
Auto’s exporteren
Sinds enige tijd staat het Cubanen vrij om auto’s te importeren. Exporteren is echter een ander verhaal. Zeker voor de mooiere oldtimers is het vrijwel onmogelijk om deze te exporteren. Ze worden beschouwd als Nationaal Erfgoed en kunnen daardoor alleen geëxporteerd worden als je de nodige papieren en vergunningen regelt. En laat dat nou net niet zo gemakkelijk zijn in Cuba. Zeker niet als het gaat om hun nationale trots, de droom van elke Cubaan.
Toekomstverwachting van oldtimers in Cuba
De verwachting is dan ook dat het niet zo’n vaart zal lopen met het verdwijnen van de prachtige oldtimers in Cuba. Ze zullen dan ook nog vele jaren mede bepalend zijn voor het straatbeeld van Cuba. Al zal de rest van dit straatbeeld mogelijk sneller veranderen door bijvoorbeeld de komst van internationale winkel- en fastfoodketens. Maar dat is weer een ander verhaal.